BTNO - Hằng năm, vào trong ngày rằm tháng 8 âm lịch, Hội thánh đạo Cao Đài tại Toà thánh Tây Ninh trang trọng tổ chức đại lễ hội yến Diêu Trì cung (HYDTC). Đây là 1 trong trong nhì cuộc lễ trọng đại tốt nhất của đạo là lễ vía Đức Chí Tôn (vào ngày mồng 9 tháng Giêng) và ngày lễ hội vía Đức Phật chủng loại (tức lễ HYDTC), mà theo quan niệm của người có đạo Cao Đài là nhì đấng sinh thành, cha và mẹ của cục bộ chúng sinh.
Bạn đang xem: Diêu trì kim mẫu cao đài
![]() Báo Ân Từ- nơi thực hiện nghi thức thờ Hội yến Diêu Trì Cung (ảnh: Đại Dương, chụp ngày 9.9.2022) Đạo Cao Đài là nền tôn giáo new phát sinh tại khu vực miền nam Việt Nam đầu thế kỷ 20 theo cách nhìn “Tam giáo quy nguyên, Ngũ bỏ ra phục nhất”, tức là tổng hợp hầu hết tất cả những tôn giáo trên cố kỉnh giới. Vì chưng vậy, những nghi thức lễ máu trong vận động tín ngưỡng của đạo Cao Đài đều ít nhiều có ảnh hưởng, láng dáng của những nền tôn giáo đã có từ trước. Tuy nhiên, qua tò mò về nền đạo gồm tổ đình đặt ở tỉnh nhà, bạn viết bài phân biệt đại lễ HYDTC có thể nói rằng là tín ngưỡng thuần tuý của dân tộc bản địa Việt Nam. Tuy vậy trong học thuyết đạo Phật cũng đều có vị Phật Mẫu chuẩn chỉnh Đề, trong số những hoá thân của Phật quan liêu Âm, nhưng ý niệm được bộc lộ trong bài Thần chú Phật Mẫu chuẩn chỉnh Đề (trí tuệ sâu xa, không hề thiếu mọi năng lượng làm bất kể việc gì mang lại tác dụng cho bọn chúng sinh) lại trọn vẹn khác cùng với ý niệm về đấng Diêu Trì Kim mẫu (mẹ của chúng sinh). Trong khi đó, tín ngưỡng “thờ Mẫu” là tín ngưỡng đã bao gồm từ rất nhiều năm của dân tộc việt nam và qua sự trí tuệ sáng tạo của những vị chi phí bối khai sáng sủa đạo Cao Đài, lễ HYDTC bái vía Đức Phật Mẫu, tức Diêu Trì Kim chủng loại đã trở thành hoạt động tín ngưỡng ngay sát một núm kỷ, từ thời điểm năm Ất Sửu -1925 cho đến nay. Việc khẳng định mốc thời gian tổ chức lễ HYDTC lần trước tiên trước cả khi tôn giáo Cao Đài chấp thuận làm lễ khai đạo (năm Bính dần - 1926), được ghi rõ vào sách “Đại đạo tầm nã nguyên” của người sáng tác Huệ Chương (Hội thánh Cao Đài xuất bản năm 1929). Tác trả Huệ Chương viết theo lời đề cập của ông Cao Quỳnh Đức, nhỏ của ông Cao Quỳnh Diêu, một trong những vị tiền bối khai sáng sủa đạo Cao Đài, thuật lại sự việc cha con ông cùng với những ông Cao Quỳnh Cư (em ruột ông Cao Quỳnh Diêu), Phạm công tắc nguồn và Cao Hoài Sang tổ chức “cầu cơ” ở trong nhà riêng của ông Cư tại mặt đường Calmette, tp sài gòn (nay là mặt đường Nguyễn Thái Bình, quận 1, TP. Hồ nước Chí Minh). Trong buổi “cầu cơ” này, các ông được tiếp xúc với những đấng Diêu Trì Kim mẫu mã và Cửu vị Tiên nương, dấn sự dạy dỗ bảo của những đấng về việc tổ chức lễ HYDTC. Sách “Đại đạo truy hỏi nguyên” bao gồm đoạn: “Chú tứ (ông Cao Quỳnh Cư- NV) tôi (ông Cao Quỳnh Đức- NV), nghe đặng lời ấy cực kỳ mừng lòng, bèn xin cô chiếu nắm đến mấy ổng, dạy giải pháp nào ước lịnh Kim Mẫu đến đặng. Khi ấy, Thất Nương bèn biểu mấy vị nên trai giới ba ngày, với tìm đến đặng Ngọc Cơ ước lịnh Bà new đặng. Mấy ổng không hiểu biết Ngọc Cơ là chi, chú bốn tôi xin cô chỉ dạy. Cô bèn vẽ hình Ngọc Cơ, rồi cắt nghĩa và dẫn rõ căn nơi bắt đầu buổi xưa, lấy ngoài mặt của ngôi sao Bắc Đẩu mà tạo thành thành. Lại dạy cách phò Ngọc Cơ mang lại mấy ổng, với biểu mấy ổng để một bài bác thi dự bị. Đoạn chú Tư, chú Tám tôi (ông Phạm Công Tắc- NV) với anh Cao Hoài lịch sự vưng lời trai giới cha ngày; cùng tìm mượn đặng Ngọc Cơ y theo lời dạy. ![]() Cắm hoa gian lễ phẩm của những họ đạo trong tỉnh giấc (ảnh: Đại Dương, chụp ngày 9.9.2022) Qua mang đến ngày thứ cha là buổi hứa hẹn hò, lại nhằm mục đích tiết Trung thu, đúng tối 14, rạng mặt rằm mon tám. Quanh đó trời thì trăng thanh gió mát; trong nhà chú bốn tôi lại lau chùi trang hoàng, coi vào dường như tinh khiết lắm. Đúng giờ đồng hồ Tý, thảy số đông đủ mặt. Tôi thấy chú bốn tôi đã sắp xếp dọn bàn dài, rải bông lá bình thường quanh, phía trong bàn ngay vị trí trung tâm để một bộ đồ quần áo trà, còn chín vị Tiên Cô mỗi người một mẫu tách, chuẩn bị vòng theo bàn, hàng thân dọn đông đảo trái cây tươi tốt, ngó vào vô cùng lịch, tựa trong khi đãi tiệc, vì bình thường quanh gồm chín loại ghế mây. Cuộc thờ nầy mấy ổng hotline là "Phó yến Diêu Trì ", đến thời nay hãy còn noi dấu lễ kỷ niệm ấy. Xem thêm: Năm này là năm con gì 2023, tử vi 12 con giáp năm 2023 Đoạn chú tư tôi đốt hương thơm đèn lên, cả thảy số đông quỳ lạy khấn vái, rồi đem Ngọc Cơ ra mà cầu. Thiệt quả gồm lịnh Cửu Thiên vợ vua (Đức Diêu Trì Kim Mẫu- NV) đến, và đủ chín vị Tiên Cô, mỗi vị những giáng cơ chào mừng mấy ổng. Lúc ấy, Thất Nương xin bố ổng đờn, rồi mỗi cá nhân ngâm bài bác thi của chính mình làm, đặng hiến lễ, còn lịnh Bà cùng Cửu Cô an vị nhưng nghe. Chừng nhập tiệc, Thất Nương lại mời ba ổng ngồi phổ biến vào mang đến vui. Cũng tội nghiệp đến mấy ổng, vị e thất lễ cần không dám. Rốt việc, ép uổng quá, mấy ổng liệu rứa khó chối từ, bắt đầu đem ghế thêm, sắp đến sau lưng chín dòng ghế nọ, ba ổng xá rồi ngồi xuống. Tôi dòm thấy mấy ổng cũng bắt tức cười, nhưng không dám nhích mép, cứ đứng khoanh tay hầu nhưng mà thôi. Cách chừng nửa giờ, chú tứ tôi lại tái cầu. Lịnh Nương Nương cùng chín vị Tiên Cô nhằm lời lạy tạ chẳng cùng, lại hẹn rằng: “Từ đây đã gồm Ngọc Cơ rồi, thì tiện mang lại Diêu Trì Cung Cửu Cô mang lại mà dạy dỗ việc”. Đêm ấy, mấy ổng thức cho tới 3 tiếng khuya bắt đầu nghỉ”. Sau buổi “cầu cơ” đề cập trên, những ông Cao Quỳnh Cư, Phạm Công Tắc, Cao Hoài Sang, Cao Quỳnh Diêu… liên tiếp dùng Ngọc Cơ để làm phương tiện học đạo nơi Đức Chí Tôn và các đấng thiêng liêng rồi thực hiện khai đạo Cao Đài tại miếu Gò Kén vào thời điểm năm Bính dần dần 1926. Tiếp đến không lâu, Hội thánh Cao Đài do những ông mở màn đã sắm được khu đất nền 100 ha để xây cất khu nội thành Toà thánh hiện nay. Đối với việc tổ chức đại lễ HYDTC, trong quy trình đầu của quy trình “hoằng khai Đại đạo”, do tác động chiến tranh qua không ít cuộc nội chiến giành hòa bình dân tộc, giải phóng non sông khỏi hoạ thôn tính của ngoại bang, có thời hạn đại lễ chỉ được tổ chức mang ý nghĩa nội bộ của đạo với nghi tiết giản dị. Mặc dù nhiên, phần lễ chính vẫn được ra mắt giống như cuộc lễ trước tiên do ông Cao Quỳnh Đức kể, ông Huệ Chương viết lại. Đất nước hoàn toàn độc lập, thống nhất và phát triển mạnh khỏe từ sau ngày 30.4.1975, Hội thánh Cao Đài có điều kiện tiện lợi để tổ chức lễ long trọng, đồ sộ như hiện tại nay. Cố kỉnh thể, đại lễ HYDTC được tổ chức triển khai với nhì phần tiệc tùng, lễ hội rõ rệt. Phần lễ được tổ chức triển khai tại ngôi Báo Ân Từ, nói một cách khác là Điện bái Phật Mẫu, với các nghi thức cúng Hội yến diễn ra trong nội điện và phần trưng bày quả phẩm hiến lễ của hàng ngàn họ đạo sinh sống khắp các tỉnh, thành nội địa tại các gian triển lãm tầm thường quanh Báo Ân Từ. Sau lễ Cúng lũ Phật mẫu mã lúc 12 giờ đồng hồ trưa, cho 22 giờ rằm mon 8 âm lịch, ra mắt lễ chính với nghi thức Hội yến Diêu Trì như sách “Đại đạo truy vấn nguyên” viết tại vị trí trên. Chỉ tất cả khác là phần đệm đàn và ngâm các bài thi xưng tụng các đấng (gọi là “bài thài”), chưa hẳn do “ba ông đờn rồi mọi cá nhân ngâm bài bác thi của chính mình làm đặng hiến lễ”, mà vì chưng ban nhạc lễ và đội đồng nhi Toà thánh hiến lễ; vày lẽ thời buổi này các vị Hộ pháp Phạm Công Tắc, Thượng phẩm Cao Quỳnh Cư cùng Thượng sinh Cao Hoài Sang gần như đã quy tiên. Các “bài thài” cúng lễ HYDTC gồm: 10 “bài thài” hiến lễ Đức Phật mẫu và Cửu vị Tiên nương (từ Nhứt nương đến Cửu nương), cùng 3 “bài thài” xưng tụng công đức của 3 vị tổ chức lễ HYDTC trước tiên gần một nắm kỷ trước. Phần hội của đại lễ là cuộc rước “Cộ Tiên” (hình tượng Đức Phật mẫu và Cửu vị Tiên nương ngự trên sườn lưng chim thanh loan) với màn múa tứ linh (long, lân, quy, phụng) cùng với dàn nhạc truyền thống dân tộc diễn hành qua Báo Ân Từ, Đền thánh trê tuyến phố Phạm Hộ Pháp, vòng xung quanh sân Đại đồng làng mạc trở về nơi phát xuất tại Ban bên thuyền đường hùng vĩ Phẩm. Với quy mô tổ chức trang trọng, bùng cháy với văn bản cuộc lễ được giữ lại gìn, phạt huy bạn dạng sắc tín ngưỡng từ cội nguồn ban đầu, Đại lễ HYDTC trên Toà thánh Tây Ninh hằng năm thu hút hàng nghìn ngàn người tham dự, không chỉ là có những tín đồ vật của đạo làm việc “lục tỉnh nam giới kỳ” như xưa mà hơn nữa ở các họ đạo tận miền Trung, miền bắc và cả Ban đại diện Hội thánh ở nước ngoài cùng về tổ đình phụng cúng. |





Hình ảnh Báo Ân Từ & Hội Yến Diệu Trì
Trong Cao-Đài giáo kế bên tôn-thờ Đức Chí-Tôn Ngọc-Hoàng Thượng-Đế, còn tôn cúng Đấng thiết bị hai là Thiên-Hậu Chí-Tôn còn gọi là Diêu-Trì Kim-Mẫu xuất xắc là Phật-Mẫu đó là Đấng sinh-thành dưỡng-dục vạn-linh. Chủng loại người đã nhận biết Phật-Mẫu khôn xiết sớm, nhờ những vị Tiên-nương giáng è chỉ-giáo, mà các dân-tộc nhất là phương Đông bái phượng NGƯỜI từ tương đối lâu đời, ngày nay bọn họ còn thấy giữ lại hình-tượng đồng cốt, bao gồm đề-cập mang đến Phật-Mẫu dưới thương hiệu Bà Chúa Tiên, Thánh-Mẫu xuất xắc là Mẫu. Phật-Mẫu được nhân-loại tôn bái dưới những danh xưng không giống nhau : Tây phương hotline là Đức Mẹ, Đông-phương gọi là Cửu-Thiên Huyền-Nữ, Thái-Dương Thần-Nữ, Tiên-Thiên Thánh-Mẫu, Lão-giáo gọi là Lão Mẫu, Aán-độ giáo xưng tụng NGƯỜI là Devi Bhagava, Thông-Thiên-học hotline là Đức người mẹ Thế-Gian. Việt-Nam call là Bà Chúa Tiên tốt là Mẫu, Mẹ-Sanh... đa phần nữ phái Việt-Nam vẫn tín-ngưỡng Phật-Mẫu từ tương đối lâu đời, hiện thời ở Cố-đô Huế có hội Tiên-Thiên Thánh-Mẫu, thờ-phụng NGƯỜI trên Điện Hòn-chén, hằng năm gồm tổ-chức lễ hội rất là linh-đình trọng thể. Trong Đạo Cao-Đài gồm đền cúng Phật-Mẫu, trên Thánh-địa Tây-Ninh từng năm có tiệc tùng, lễ hội lớn vào trong ngày rằm tháng tám. Ở mỗi địa-phương gồm Điện cúng Phật-Mẫu lân cận Thánh-thất lửa hương sáng chiều. Bởi thế tuỳ theo tín-ngưỡng mỗi địa điểm mà có sự bái phụng, chiêm-bái khác nhau. Sau đây họ hãy thuộc nhau tìm hiểu về bổn-nguyên, quyền-năng với công-đức của Phật-Mẫu so với chúng-sanh. Contents
Theo Di-lạc chơn kinh, thì chỗ tầng Trời Tạo-Hoá Huyền-Thiên tất cả Đức Diêu-Trì Kim-Mẫu bên dưới quyền Phật-Mẫu có các vị Phật : Quảng-Sanh, Dưỡng-dục, Chưỡng Hậu, Thủ-luân thuộc Cửu vị cô gái Phật (có thương hiệu từ Nhứt nương mang đến Cửu Nương) và hằng-hà-sa-số chư Phật tùng Lịnh NGƯỜI hay du tà thế-giới dưỡng-dục quần-sanh quy-nguyên Phật vị.
Buổi ban sơ khai Đạo Cao-Đài, Phật-Mẫu và Cửu vị Tiên-nương (nay là Cửu vị cô gái Phật), đã sử dụng thi văn qua cơ-bút nhằm dìu-dắt các Vị tiền-bối, nhờ đó mà các Ngài phát âm lẽ huyền-vi, dấn lãnh sứ-mạng truyền-giáo sáng-lập ra Đại-Đạo Tam-Kỳ Phổ-Độ còn gọi là Cao-Đài giáo hiện nay nay. Còn nói đến Phật-Mẫu, Đức Hộ-Pháp đã cho thấy thêm quyền-năng của NGƯỜI như sau : "... Nếu có Đức Chí-Tôn mà không tồn tại Đức Diêu-Trì Kim-Mẫu thì vào vũ-trụ không tồn tại chi về mặt hữu vi..." " Cả cơ-quan tạo đoan hữu tướng tá thảy đều do Phật-Mẫu chế tạo ra thành. Khi ta đến cõi Trần sở hữu mảnh hình hài, dòng chơn-linh lúc đến, khi về cũng bởi vì tay Phật-Mẫu sản-xuất, Phật-Mẫu là bà mẹ linh-hồn, nếu họ biết ơn nặng trĩu ấy, thì sẽ càng cảm mến cái công-đức hoá-dục sản-xuất của Ngài vô cùng. " hiện giờ nói về vì sao có Phật-Mẫu :... Đức Chí-Tôn là nguồn cội cả túng pháp... Trong túng thiếu pháp buổi thuở đầu phân bóc tách ra âm dương, phần âm là Phật-Mẫu sản-xuất cả cơ hữu vi của vũ-trụ. Vì vậy quyền-năng của Phật-Mẫu là người mẹ khí-thể của ta. (Thuyết đạo của Đức Hộ-Pháp tại Báo-ân-từ ngày mồng một tháng 02 Đinh-Hợi/1947). Theo Thánh giáo Đức Chí-tôn nói rằng :"... Khí Hư-vô sinh ra có một Thầy và ngôi của Thầy là Thái-cực, Thầy phân Thái-cực ra Lưỡng-nghi, Lưỡng nghi phân ra Tứ-tượng, Tứ-tượng biến bát quái, Bát-quái biến hóa hoá vô cùng bắt đầu lập ra càn khôn nắm giới. (TNHT/Q2/62).Thầy lại phân tánh Thầy cơ mà sanh ra vạn đồ dùng là : vật hóa học thảo mộc, côn trùng gọi là bọn chúng sanh..." (Trích TNHT/Q2/ trang 62). Trong kinh Xưng-tụng Công-đức Phật-Mẫu nói rằng :" Lưỡng nghi phân khí Hư-vô
Hộ-Pháp trên Đền Thánh ngày 14 tháng 9 Mậu-Tý /1948)Đức Hộ Pháp còn cho thấy thêm thêm rằng:"Phật-Mẫu công ty âm-quang, Chí-tôn công ty Dương-quang, âm khí và dương khí tương hiệp mới bao gồm năng-lực sanh-hoá ra càn-khôn thế-giới. (Theo thuyết đạo của Đức Hộ-Pháp giảng nghĩa Phật-Mẫu chơn kinh).Nói về Ââm quang đãng thì Bát-nương Diêu-Trì-cung giáng cơ giải thích như sau :"Aâm-quang là khí chất hỗn độn sơ khai lúc Chí-tôn chưa tạo-hoá, lằn âm-khí ấy là Diêu-Trì-cung, chứa để tinh-vi vạn-vật, tỷ như cái âm-quang của phụ-nữ có trứng mang lại loài người. Khi Chí-Tôn rước dương-quang ấm-áp tạo nên sinh-hoá, thì khoảng tầm âm-quang bắt buộc thối-trầm làm cho tinh- đẩu, là cơ-quan sinh hoá vạn-linh. Song lằn âm-quang ấy tất cả giới-hạn, nghĩa là ở đâu ánh dương- quang của Chí-Tôn không chiếu giám thì cần còn u tối mờ-mịt, chẳng sanh hoá..." (Trích TNHT/QII/trang 85) Theo giải-thích trên phía trên thì lúc còn hỗn-độn sơ-khai không phân ra Trời Đất, nhưng trong các số đó đã sẵn gồm phần âm rồi, phần âm này chứa những yếu-tố phôi-thai của vạn-vật. Tỷ như một nụ hoa non trong những số đó đã sẵn gồm nhị đực, nhưng cũng có cả phần nhị cái, là nơi đựng chất-liệu nhằm kết kết quả này hạt sau này, đến lúc hoa nở phân ra nhị đực với nhị cái đơn nhất là lúc âm dương đã phân chia, tiếp đến qua hiện-tượng thụ phấn kết-hợp giữa nhị đực cùng nhị cái, là lúc âm khí và dương khí giao phối mà kết kế quả hạt. Tương tự như khi Thái-cực vẫn phân ra âm dương, dương động thì khuếch tán, âm tịnh thì ngưng kết, có nghĩa là khí kết thành chất, rồi qua hiện-tượng âm dương tác-động cơ mà khí chất kết tụ thành ra những tinh-cầu, khi ánh dương-quang rọi vào thì các tinh-cầu là địa điểm sinh ra vạn-vật. Đó là quyền-năng của Phật-Mẫu theo Cao-Đài giáo. Còn những tôn-giáo đã nói tới Phật-Mẫu như sau : Theo Thông Thiên học tập dã nói đến Đức người mẹ Thế-gian như sau:" Đức người mẹ Thế-Gian là 1 trong trạng thái Ngôi nhì của Thượng-Đế, Ngài là chúa-tể của các vị Thiên-Thần. Tinh-thần Ngài đã ngự-trị vào thâm-tâm con cháu của Ngài là nhân-loại, trong những đẳng-cấp của cõi Trời với cõi Phàm đều sở hữu Ngài hiện-diện. Quyền-năng của Ngài khôn xiết bao-la, trí phàm cấp thiết hiểu nỗi. Chẳng phần đa Ngài là hiện nay thân của tình thân đậm-đà và kỳ-diệu nhất, mà cũng là Đấng cực kì uy-nghiệm cùng quyền-lực vô song Ngài luôn luôn luôn đầy ân-huệ, chứa-chan niềm từ-bi bác-ái, sẵn-sàng đáp lại sự kêu vang cầu-cứu của nhân-loại. Cho dù quyền-năng của Đức chị em Thế-Gian là cứu giúp tất cả sinh-linh, nhưng mà Ngài chú-tâm đặc-biệt mang đến thiếu-nhi với phụ-nữ, nhất là thời điểm sinh-sản, vày hai hạng này thường yếu-đuối rất cần phải thương-yêu bảo-bọc những hơn. Ngài luôn luôn luôn ôm-ấp với ban đến họ sự chở-che, sự nương-nhờ khi buộc phải kíp, để xua xua sự nguy-nan gian truân ở quanh mình họ. (Theo Tạp-chí Tìm-hiểu Thông-thiên-học số II, 12 Xuân Aát-mùi 1955).Theo Thiên-Chúa Giáo tôn-vinh Ngài là Đức mẹ hằng cứu giúp giúp, là Nữ-vương Hoà-Bình. Tóm tại bổn-nguyên với quyền-năng của Phật-Mẫu theo Đức Hộ-Pháp dẫn giải như sau : " Từng Trời Tạo-hoá-Thiên gồm vị cầm quyền lực tạo-đoan call là Thiên-hậu. Cầm cả Kim-bàn, tức là nắm đẳng-cấp Thiêng-liêng, điều-khiển những chơn-linh gọi là Phật-Mẫu Diêu-Trì. " Thời kỳ này NGƯỜI đang xuất nguyên-linh đến dạy dỗ chúng ta... " lúc mở Đạo Cao-đài Chí-Tôn định đến Phật-Mẫu đến giáo đạo cho việc đó ta, bảo-trọng nuôi-nấng dạy-dỗ chúng ta thì không ơn-đức như thế nào bằng, vì không người nào biết yêu quý con, ao ước con nên người, bảo trọng binh-vực bé hơn mẹ... (Trích thuyết đạo của Đức Hộ-Pháp tại Báo-ân từ thời điểm ngày 15 tháng 8 Đinh Hợi).Như vậy quyền-năng của Phật-Mẫu cực kỳ bao la, trí phàm cần yếu hiểu nổi, bổn-nguyên của Ngài lại thừa ư linh-diệu, ngôn-ngữ hữu hạn của thế-gian không có thể nào giải rõ. Bắt buộc trong sưu-tập này chỉ rất có thể nêu trong muôn một hầu hết quyền-năng thừa ư kỳ-diệu của Ngài nhưng thôi, dẫu vậy chỉ bao gồm một điều quả-quyết rằng họ đang có một chị em Thiêng-Liêng quyền lực vô-song, chứa-chan niềm từ-bi bác-ái luôn luôn ban ân-sủng cho hồ hết người, chúng ta chỉ phải một tín-ngưỡng mạnh-mẽ, một thân vai trung phong thanh-tịnh trong-sáng thì sẽ đón nhận được ân-huệ với lắng nghe được huyền-âm vi-diệu của NGƯỜI hướng-dẫn dìu-dắt bọn họ trong rất nhiều sinh-hoạt mặt hàng ngày.Contents